Het fascinerende van mythen, sprookjes en dromen voor mij is dat ze je in contact brengen met een beeldtaal die je direct kan raken en die je geest op een speelse manier stimuleren. Om de een of ander reden vinden de verhalen en beelden een voedingsbodem diep in onze ziel ook al doen we ze meestal af als kinderlijk en irrationeel. Ik zou zeggen, juist daarom! We worden vaak zo strak geprogrammeerd door onze opvoeding, school en werk dat de geest weinig ruimte krijgt en zich gevangen kan voelen, zeker als we in ons leven vergeten zijn wat voor ons nu eigenlijk belangrijk is. Hierin kan de mythologie de mens te hulp komen.
De eerste verhalen
Met het intreden van de tijd zijn ook de eerste verhalen ontstaan, Scheppingscycli, de oerverhalen die gaan over het ontstaan van de wereld. In deze oude verhalen zien we dat de wereld is ontstaan dankzij een afbakening van de ruimte, want er was eerst niets. De scheiding van hemel en aarde is zo'n beeld, maar ook het beeld van het kosmische ei. De schaal van het kosmische ei is dan het kader van de wereld, de ruimte, terwijl de vruchtbare kiemkracht erin de onuitputtelijke levensdynamiek van de natuur voorstelt. Binnen die ruimte zien we allerlei levensvormen verschijnen: mineralen, planten, dieren en mensen, maar ook de vele levenscycli, grote en kleine zoals dag en nacht, de seizoenen, waken en slapen - de verschillende levensfasen. Joseph Campbell noemt ze de grote verhalen over 'opkomst, bloei en verval' om daarna weer van voren af aan te beginnen.
De scheppingsverhalen leren ons dat alles wat geboren wordt, leeft en bloeit weer oplost, maar ook dat we een held kunnen zijn in ons eigen verhaal!
De held met de duizend gezichten
Joseph Campbell schrijft in zijn boek 'De held met de duizend gezichten' dat de oerverhalen niet alleen symptomen van het onbewuste zijn, maar ook: '()...Weloverwogen en opzettelijke verklaringen van bepaalde spirituele principes, die in de loop van de menselijke geschiedenis even constant zijn gebleven als het uiterlijk en het zenuwstelsel van het menselijk lichaam...()'
De scheppingsverhalen zijn zo verbonden met de universele leer, die beknopt geformuleerd zegt dat alle zichtbare structuren van de wereld, alle dingen en wezens, het resultaat zijn van een alom tegenwoordige kracht waaruit zij ontstaan, die hen draagt en vervult gedurende de periode waarin zij zich manifesteren en waarin zij uiteindelijk weer zullen oplossen.
Dit is de kracht die de wetenschap kent onder de naam energie, die de Melanesiërs kennen als mana, de Sioux-Indianen als Wakonda, de Chinezen en Japanners als ki of chi, de Hindoes als shakti en de christenen als Gods kracht. De manifestatie ervan in de psyche wordt door de psychologen libido genoemd en de manifestatie ervan in de kosmos is de structuur en de voortdurende verandering van het universum zelf.
Symbolische leidraad voor de psycho-energetische therapeut
De scheppingsmythen reiken de mens, verpakt in kleurrijke en symbolische taal, de grote lijnen aan van de lessen in acceptatie en verzoening van de levensvoorwaarden, maar ook de kracht van het scheppingsproces zelf.
In dit opzicht lijken de verhalen sterk op elkaar vanuit welke cultuur dan ook en de betekenis van deze verhalen helpen de moderne mens, omdat ze onze eigen groei en mogelijkheden laten zien. Daarom zijn de oerverhalen een symbolische leidraad voor de psycho-energetisch therapeut, want ze leren ons dat wijzelf ook die scheppingskracht zijn van waaruit onze persoonlijke creativiteit gestalte kan krijgen.
Dit besef helpt je in je eigen ontwikkeling en het geeft inzichten in het begeleiden van cliënten. Als je in je eigen leven de fasen leert herkennen van 'opkomst, bloei, verval en...', soms in het groot, soms in het klein, dan zie je hoe deze verschillende fasen jou gevorm hebben. Je herkent bijvoorbeeld in welke fase je je eigen scheppingskracht hebt ervaren of verloren en wat je kunt doen om in je eigen scheppingskracht te blijven.
Herkennen van je heldenkracht
De scheppingscycli laten dus zien dat wanneer wij willen scheppen of bewuster bepaalde doelen na willen streven wij onszelf centraal moeten stellen, onszelf moeten begrenzen zoals de schaal van het kosmische ei een noodzakelijke begrenzing is voor de levenkracht binnenin. Het kan nodig zijn dat je jezelf moet begrenzen voor teveel invloeden van buitenaf om in contact te blijven met je eigen gevoel. En hiermee wordt niet een vorm van egoïsme bedoeld van iemand die alleen maar aan zichzelf denkt. Het centraal stellen betekent in deze zin een verbinding met je eigen kern, dat wat jou je bestaansgevoel geeft, dat wat jou uniek maakt in dit leven en wat jou een ankerpunt en oriëntatie geeft.
De held in ieder verhaal laat zien dat hij gelooft in zijn eigen kracht, dat hij zich innerlijk geleid weet en dat hij weet waar hij uit wil komen, ongeacht de drempels. Zoals prins Vijf-Wapens, de toekomstige Boeddha, zich niet liet afleiden door het monster Kleefhaar. Na zijn studie als krijgsman ging prins Vijf-Wapens op weg naar huis, naar de stad van zijn vader, de koning, en tegen alle waarschuwingen in ging hij toch door een bos waar een monster woonde, hij was niet bang. Toch overwon prins Vijf-Wapens het monster pas toen hij zijn gehechtheid aan zijn vijf wapens (zijn vijf zintuigen), zijn tijdelijke naam en zijn fysieke kracht, kon loslaten en hij op zijn eigen innerlijke kracht vertrouwde.
Welke gehechtheden wil jij loslaten?